Zeer regelmatig hoor of lees ik dat het middelgrote advocatenkantoor geen bestaansrecht meer heeft. Er is ook wel wat aan de hand maar dat betekent niet het einde van het bestaansrecht van het middelgrote kantoor.
Groot en internationaal of niche, niets ertussen in
Het middelgrote advocatenkantoor (21- 60 advocaten) zou, zo wordt steeds gezegd, geen bestaansrecht meer hebben vanwege 1) het gebrek aan signatuur, 2) het gebrek aan kwaliteit én 3) het feit dat grote internationale ondernemingen zich wereldwijd laten bijstaan door een en hetzelfde internationale kantoor. Zeker wordt regelmatig lokaal een kantoor ingeschakeld maar dan betreft het een niche kantoor (daaronder versta ik een kantoor waarbij alle advocaten specialist en werkzaam zijn op een en hetzelfde rechtsgebied) en zaken met een gering belang.
Niets ertussen in?
Voor wat betreft de genoemde redenen, de eerste twee (gebrek aan signatuur en kwaliteit), die begrijp ik. De derde (groot en internationaal of niche, niets ertussen in) niet. En wel hierom. Er zijn (veel) andere ondernemingen dan de grote internationale en ook die ondernemingen hebben behoefte aan bijstand door een advocaat. Dat hoeft dan niet een advocaat te zijn met wereldwijde dekking en een indrukwekkend briefhoofd. Nederland is ook groter dan de Zuid-As. Er zijn ondernemingen die behoefte hebben aan een lokale advocaat, soms zelfs een “full-service” kantoor. Van belang daarbij, denk ik, is dat veel ondernemers een persoonlijke klik of band met de advocaten c.q. dat kantoor belangrijk vinden en vaak vindt men die advocaat “in de buurt”. Er is ook nog de particuliere rechtzoekende, daarvoor geldt hetzelfde.
Kijk uit, word niet middelgroot!
Wat zou – als het middelgrote kantoor geen bestaansrecht meer zou hebben – dit betekenen voor groeiende kantoren? Moeten die op de rem? De afgelopen jaren zijn er veel nieuwe kantoren gestart en deze trend zet nog wel even door als ik afga op de wensen en voornemens van de advocaten die wij spreken. Kantoren beginnen vrijwel allemaal klein, soms als niche kantoor en het ontbreekt eigenlijk nooit aan groeiambitie. Dat groeien gaat over het algemeen goed, nieuwe kantoren hebben een magische aantrekkingskracht, zowel op cliënten als op medewerkers.
Binnen relatief korte tijd telt een dergelijk nieuw, hip kantoor meer dan 20 advocaten. Het zijn van niche, als al zo begonnen, is meestal verlaten en de rechtsgebieden zijn als een (overlappende) kralenketting aaneengeregen. Aan kwaliteit en mooie (grote, internationale) cliënten ontbreekt het niet en op de fijne cultuur kan men nog jaren vooruit. Tel daarbij op de over het algemeen lagere tarieven en ik zie niet waarom het bestaansrecht van een dergelijk kantoor in gevaar is. Althans niet om de tweede en derde reden (gebrek aan kwaliteit en groot en internationaal of niche, niets ertussen in).
Gevaar
Het gevaar zit hem in de eerste reden, het gebrek aan signatuur. Niet te ontkennen valt dat er wat aan de hand is bij de – vaak al vele jaren bestaande en zeker gerenommeerde – middelgrote kantoren, in de Randstad én daarbuiten. Er is gerommel, advocaten vertrekken en beginnen aan een nieuw avontuur. Vrijwel zonder uitzondering betreft het kantoren waar een duidelijke signatuur ontbreekt of is verlaten. Niet duidelijk is waar het kantoor voor staat en er is geen samenhang.
Keuze: signatuur
Middelgrote kantoren of groeiende kleine kantoren dienen naar mijn mening een keuze te maken: niche (één specialisme) of, als men kiest voor meerdere rechtsgebieden, een overduidelijke signatuur. Wat is het karakteristieke kenmerk van het kantoor? Waar staat het kantoor voor? Het antwoord zou moeten passen in één korte en voor iedereen begrijpelijke zin.